De dienstplicht moet weer ingevoerd worden, tenminste volgens Sybrand Buma (CDA) en Joram van Klaveren (VNL). Zij vinden het een ‘ontzettend goed idee’. Jongeren die zich inzetten voor de samenleving. Goed voor de discipline. De Franse president Emmanuel Macron vindt dat blijkbaar ook, want deze week werd bekend dat hij de dienstplicht in Frankrijk gaat invoeren. Dit keer onder de noemer ‘service national universal’ (SNU).
Verplicht vrijwilligerswerk
Het zou gaan om een experiment schrijft het Belgische krant De Morgen. In de zomer van 2019 moet het plan werkelijkheid worden. Jongens en meisjes van zestien jaar oud die ‘verplicht vrijwilligerswerk’ gaan doen. Rare combinatie van woorden eigenlijk.
Eerste en tweede fase
De dienstplicht is opgebouwd in twee fases. De allereerste fase is een verplichte stage van een maand en wordt de eerste twee weken afwerkt in een soort van internaat waar je onder meer een EHBO cursus krijgt. De twee weken erna moet je als vrijwilliger aan de slag. Bijvoorbeeld bij de brandweer. De Fransen willen dat de jeugd nieuwe relaties aanknoopt en zich bewust wordt van hun rol in de maatschappij. De tweede fase is een vrijwillige stage van drie tot twaalf maanden. Niet verplicht, maar de overheid hoopt op deze wijze meer jongeren aan te zetten om maatschappelijke taken op te pakken.
Afgezwakte versie de ouderwetse dienstplicht
De sociale dienstplicht is een afgezwakte versie van Macron’s eerdere plan. Sinds 1996 is de dienstplicht afgeschaft in Frankrijk. Tijdens de verkiezingen van 2017 kwam Macron met het idee om jongeren tussen de achttien en eenentwintig kennis te laten maken met het leger, door ze minimaal een maand mee te laten lopen in een kazerne van het leger. Te duur. Vandaar deze versie.
Storm aan kritiek
Uit onderzoek blijkt dat twee derde van de Fransen een nationale dienst zou steunen. Vooral de oudere inwoners. Hoe jonger, hoe minder enthousiast. Op het plan is ondertussen flinke kritiek ontstaan. Ten eerste het enorme budget. De kosten van de eerste interne fase zijn beraamd op 1,7 miljard euro. ‘Een waanzinnig bedrag voor een soort verplichte vakantiekolonie’, zo liet econoom Nicolas Bouzou weten op Twitter. Qua inhoud valt er ook genoeg over te zeggen. Een maand is te kort om iets te bereiken op sociaal gebied en jongeren iets verplichten is iets wat sowieso niet vaak goed samen gaat.
Hoe zit het met Nederland?
Wat betreft Nederland bestaat er geen ‘echte’ dienstplicht. Wel krijgen jongens en meisjes wanneer ze zeventien jaar worden een brief. Daarin staat dat ze opgeroepen kunnen worden voor het leger in geval van een noodtoestand. Toch gaan er stemmen op in Nederland om de dienstplicht weer in te voeren. Wie weet krijgen we in de toekomst net zoiets als in Frankrijk.
