Als we overlijden, laten we tegenwoordig een online spoor na en daar staan we eigenlijk zelden bij stil. Steeds meer informatie van onszelf staat online. Denk aan accounts op Facebook en Twitter, profielen bij webwinkels, misschien een profiel op een datingsite, een account op mijn overheid en ga zo maar door. Wat gebeurt er met die online data als jij er niet meer bent? Volgens deskundigen wordt het hoog tijd dat we daar eens over gaan nadenken.
Voor bezittingen zijn er regels en wetten bij overlijden, maar dat geldt niet voor data. Bedrijven als Facebook en Google bepalen wat er met jouw digitale gegevens gebeurt. Die zijn niet jouw bezit en vallen buiten de erfwet. Je partner of familie heeft geen recht op de inhoud van je accounts of telefoon en laptop. Er wordt dan ook gepleit voor wetgeving over dit onderwerp. De problemen hebben wel de aandacht van het ministerie van Binnenlandse Zaken, maar er zijn nog geen plannen voor nieuwe wetten.
Sporen op het web
Bij leven is het al vaak lastig om je van bepaalde internetaccounts te ontdoen. Maar als jij er niet meer bent is het voor je nabestaanden nog moeilijker. Je laat een spoor na op het web en je naasten hebben waarschijnlijk grote moeite om toegang te krijgen tot jouw online accounts, als ze al van het bestaan afweten. Ze kennen je gebruikersnamen en je wachtwoorden niet. En je hebt je gegevens natuurlijk goed beveiligd, zodat niemand erbij kan. Maar als je onverwacht overlijdt, is dat een probleem. Al die accounts blijven bestaan en hebben voor je naasten in sommige gevallen waarde. Maar als ze de toegangscode van een telefoon of laptop niet weten, kunnen ze ook niet bij je Whatsapp gesprekken of bij foto’s, video’s en muziek; allemaal tastbare herinnering aan jou. Maar die gegevens kunnen ook heel intiem zijn en wil je eigenlijk wel dat je familie daar bij kan? Het is dus zaak daar goed over na te denken.
Maak een lijstje
De dood is een onderwerp waar we liever niet aan denken of over praten. Je gaat niet gezellig even alles regelen voor na je overlijden. Maar toch is het beter dat je alles overzichtelijk achterlaat. Zodat je de mensen die je dierbaar zijn niet opzadelt met jouw digitale erfenis. Maak er dus werk van tijdens je leven, je kunt zelf al een heleboel regelen. Stel een overzicht op van al je online activiteiten en je accounts. Zet daarbij wat er na je overlijden mee moet gebeuren. Moet je Facebook account zo snel mogelijk worden verwijderd? Of juist de herdenkingsstatus krijgen zodat je account blijft bestaan ter nagedachtenis? Leg dat overzicht ergens neer waar het makkelijk te vinden is. Je kunt je digitale nalatenschap ook laten opnemen in je testament, maar dan is het niet zo gemakkelijk om het up-to-date te houden. Wachtwoorden kun je het beste bewaren in een wachtwoordmanager. Dat werkt als een digitale kluis. In die kluis bewaar je al je wachtwoorden en je krijgt toegang met één wachtwoord. Dat wachtwoord is dan nog het enige dat je hoeft te onthouden en dat kun je doorgeven aan een vertrouwenspersoon. Die kan dan na overlijden overal bij. Wij vinden 1Password een prettige app, maar je kunt ook LastPass of KeePass gebruiken.
Bij bepaalde websites (zoals Google en Facebook) kun je bij leven al aangeven wat je wilt dat er met je gegevens gebeurt na overlijden en een contactpersoon aanwijzen voor het afhandelen van je account.
Op Facebook doe je dat als volgt:
- Log in bij Facebook.
- Klik bovenaan in het menu op het pijltje naar beneden.
- Klik op Instellingen.
- Klik in het linkermenu op Algemeen.
- Klik naast ‘Account beheren’ op Bewerken.
- Klik op Kies een vriend.
- Typ de naam van de gewenste vriend, klikt de vriend aan in de suggesties en klik op Toevoegen.
- Vervolgens kun je ervoor kiezen om aan de persoon te laten weten dat je hem of haar hebt gekozen. Indien je dat wenst klik je op Verzenden > OK. Anders klik je op Niet nu.
- Geef deze persoon eventueel toegang tot je gegevensarchief. Zet daarvoor een vinkje onder Toestemming gegevensarchief.
- Wil je dat je account wordt verwijderd na overlijden? Klik dan op Accountverwijdering aanvragen > Verwijderen na overlijden.
Geef het uit handen
Als je zeker wilt weten dat je álles goed geregeld hebt, kun je kiezen voor een dienst als Ziggur, die een complete en veilige oplossing biedt. Je regelt het allemaal met één account. Ziggur bied je de mogelijkheid om vast te leggen wat jij wilt dat er met jouw online identiteit en bezittingen gebeurt als je er zelf niet meer bent. Per sociaal netwerk of andere websites waar je een online profiel hebt, leg je vast wat je wensen zijn binnen de mogelijkheden die de website zelf biedt. Dit kun je doen voor alle bekende en onbekende websites en sociale netwerken. Daarnaast kun je opgeven wie jouw vertrouwenspersonen zijn. Deze vertrouwenspersonen kunnen later aan Ziggur melden of bevestigen dat jij overleden bent en ze kunnen na jouw overlijden aan de slag met de wensen die je hebt opgeslagen. Er is een gratis account, maar heb je Ziggur Plus, dan voert Ziggur al jouw wensen ook nog voor je uit.
Een andere dienst is Digizeker. Dat is een digitale kluis waar je een paar euro per maand voor betaalt en die gekoppeld kan worden aan een notaris. Het is een dienst die je de mogelijkheid biedt inloggegevens voor websites, sociale netwerken en virtuele bezittingen op te slaan bij de notaris. Als je overlijdt, draagt de notaris deze gegevens over aan je erfgenamen, waardoor media toegankelijk blijven en, indien gewenst, te verwijderen zijn. Hetzelfde geldt voor (online opgeslagen) mailadressen binnen bijvoorbeeld Windows Live, Gmail of Yahoo!.
Digitale Nazorg is een bedrijf dat kan helpen bij vragen over een online nalatenschap en is inmiddels uitgegroeid is tot een kenniscentrum op dat gebied. In deze brochure lees je wat ze voor nabestaanden kunnen betekenen.
